Historia kapusty kiszonej i ciekawostki
Historia kapusty kiszonej na świecie i w Polsce
Kiszonki to doskonałe źródło witamin i dobrych bakterii, których nie powinno zabraknąć w naszej diecie. Dzięki nim nie straszne nam mrozy i wirusy. Skąd wziął się pomysł na fermentowanie warzyw? Nie jest znana dokładna data powstania pierwszej beczki z kiszoną kapustą, ale przyjmuje się, że za wynalazek ten odpowiedzialni są Chińczycy. W Chinach kiszona kapusta jako potrawa znana była już w VII wieku przed naszą erą.
Prosto z północy Chin, za pomocą migracji plemion, nasz przysmak rozpowszechniał się w innych regionach i zawędrował na kontynent europejski. W Europie stał się bardzo popularny, a zwłaszcza w Europie Wschodniej, gdzie przyjęto go szczególnie ciepło. Klimat, długie i ciężkie zimy zawsze były zmorą w naszej części kontynentu. Trzeba było wymyślić sposób, aby zakonserwować żywność tak, żeby wystarczyło jej do wiosny. Tak właśnie wynaleziono kapustę kiszoną gdzieś na północy Chin. Szlak jedwabny, który już przed naszą erą prowadził aż do Batumi na Morzu Czarnym, prawdopodobnie był pierwszym kanałem logistycznym, dzięki któremu sprowadzono kiszony specjał do naszego regionu.
Kolekcja ARTI UNICI - kiszonki ARTISAN FOOD
Kiszona kapusta na statku
Duże znaczenie do kapusty kiszonej przywiązywano także w żeglarstwie. Długie rejsy, w które wyruszano, wiązały się z ryzykiem wielu chorób (m.in. szkorbut) związanych z niedoborem witaminy C. Nie dało się też inaczej przechować dłużej świeżych warzyw przez tak długi czas i trzeba było postawić na fermentację. Dzięki beczkom wypełnionym kiszoną kapustą i ogórkami żeglarze podróżowali w dużo lepszych warunkach żywieniowych i cieszyli się lepszym zdrowiem.
Od jedzenia dla ubogich po ważną tradycyjną potrawę
W Polsce tradycja kiszenia kapusty ma swój początek na wsi, gdzie ubogie rodziny potrzebowały skutecznego sposobu na zakonserwowanie warzyw. Kapusta i ogórki były oczywistym wyborem, biorąc pod uwagę ich prostą uprawę i niską cenę. Tradycyjne święta oraz potrawy świąteczne, wśród których królowała kiszona kapusta spowodowały, że powstała tradycja kiszenia kapusty, która utrzymuje się do dzisiaj. Cieszymy się bardzo, że ta tradycja kiszenia przeżywa swój renesans i staje się świadomym wyborem i sposobem na wzmocnienie zdrowia i odporności. W wielu domach kisi się ogórki i kapustę, a jeśli brak nam czasu na samodzielne przygotowanie kiszonek, sięgamy po wyroby wysokiej jakości. Jedyne porównywalne do przetworów przygotowanych w domu, będą te wykonane ręcznie przez rodzinną manufakturę. Rzemieślniczy specjał najwyższej jakości z powodzeniem zastąpi ten domowy.
Kiszona kapusta - kiszonki ARTISAN FOOD
Rytuał kiszenia kapusty
Wśród wielu polskich rodzin, czasami nawet całych osad i wsi, popularny był rytuał kiszenia kapusty. Zaczynało się od znalezienia odpowiednich beczek, zwykle wybierano taką z dębowych desek, ale zdarzały się też beczki z drewna z innych drzew liściastych. Następnie upewniano się, czy beczka nie ma nieszczelności. W tym celu napełniano ją wodą. Kolejnym krokiem było dokładne mycie i odkażanie wnętrza beczki, by niepotrzebne bakterie nie zniszczyły efektu. Pominięcie tego kroku mogłoby skutkować zepsuciem się warzywa, zamiast jego ukiszeniem. Ten sam los spotykał balię i ubijak do kapusty.
Kolejnym krokiem było szatkowanie główek kapusty i ubijanie ich warstwami w beczce. Wybierano rozmaite dodatki, według gustu i tradycji rodzinnej i przekładano mini warstwy kapusty. Każdy kolejny poziom musiał być dokładnie ubity, w tym celu często deptało się kapustę do chwili, aż pokazał się sok. Następnie dokładano kolejną porcję, czynność się powtarzała aż do napełnienia beczki. Po tym procesie beczka spędzała kilka dni w ciepłym pomieszczeniu, a później przenoszono ją w chłodne miejsce, gdzie przykryta ściereczką, drewnianą pokrywką i dociśnięta kamieniem, tkwiła do wiosny, po drodze żywiąc rodzinę i dostarczając jej witamin przez zimę i przedwiośnie.
Dobrej jakości kapusta kiszona to ta przygotowana własnoręcznie. Jeśli nie masz czasu, by zajmować się całym procesem, możesz wybrać gotowy produkt najwyższej jakości. Organiczne, rzemieślnicze przetwory, wykonane ręcznie, na pewno spełnią Twoje oczekiwania smakowe, zapewniając przy tym dawkę pożytecznych bakterii i witamin. Jeśli uwielbiasz kapustę kiszoną, z pewnością mogą Ci smakować również inne kiszonki, które są trochę bardziej egzotyczne. My uwielbiamy kiszony czosnek, który jest dla nas prawdziwym odkryciem pod względem smakowym. Uwielbiamy również koreańskie kimchi.
Kiszony czosnek - JACKIEWICZ J
Kimchi - koreańska kapusta kiszona
Istnieje wiele odmian kapusty kiszonej w Azji i Europie, ale kimchi to jest potrawa wyjątkowa pod każdym względem. W pierwszej kolejności dlatego że Koreańczycy uważają kimchi za jeden z bardzo ważnych symboli narodowych. Receptura przygotowania kimchi, czyli "kimjang" została nawet wpisana na listę UNESCO. I choć podstawę koreańskiego kimchi stanowi kapusta pekińska, tak naprawdę kimchi z kapusty głowiastej również może być fantastyczne w smaku. Kimchi może być klasyczne na sosie rybnym lub kimchi wegańskie na sosie sojowym.
Probiotyki naturalne
Jakikolwiek specjał kiszony wybierzemy dla siebie, jednocześnie wybieramy eliksir zdrowia i młodości, który zapewni nam mnóstwo tak bardzo potrzebnych witamin i dobrych bakterii. Ważne jest skąd pochodzą składniki naszej kiszonki. W przypadku, gdy nasza kapusta kiszona pochodzi z czystego regionu mamy gwarancję braku pestycydów i najlepszych właściwości zdrowotnych.
Dlatego gorąco propagujemy kiszone specjały, które pochodzą z regionu Puszczy Białowieskiej. Jeśli chodzi o wybór źródła, z którego pochodzą same probiotyki, mamy również możliwość wyboru suplementów, wzbogaconych o odpowiednie bakterie, ale nie będzie to źródło podlegające kontroli.
W tym aspekcie całkowicie zgadzamy się z profesorem żywienia na Harwardzkiej Szkole Zdrowia Publicznego Dr. Allanem Walkerem, który stwierdza: "Wiele osób może zyskać dzięki zwiększeniu przyjmowania probiotyków. Istnieją setki bakterii sklasyfikowanych jako probiotyki, ale większość pochodzi z dwóch głównych gatunków: Lactobacillus i Bifidobakterium oraz pochodzących od nich wielu szczepów. Istnieją dwa sposoby na uzyskanie probiotyków: produkty fermentowane i suplementy dostępne bez recepty. Sfermentowana żywność jest lepszym wyborem przede wszystkim dlatego, że suplementy dostępne bez recepty nie podlegają żadnemu nadzorowi".
Od siebie chcemy dodać, że ważna jest również przyswajalność probiotyków, która również zależy od tego, z jakiego źródła pochodzą. Wybierajmy więc świadomie kiszonki ze sprawdzonego źródła.
Autor: Marta Kamińska, właścicielka marki zdrowych delikatesów i kiszonych specjałów ARTISAN FOOD
Żródła
Wpisy internetowe:
Specjalistyczny portal dla dietetyków, Listopad 2018
https://dietetycy.org.pl/kapusta-kiszona/
Harvard Health, February 2021
https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/the-good-side-of-bacteria
Wikimedia Foundation, Styczeń 2022
https://pl.wikipedia.org/wiki/Puszcza_Białowieska
Wikimedia Foundation, March 2022
https://en.wikipedia.org/wiki/Sauerkraut